Libris shortlist - deel 2 & 3

Gerbrand Bakker – De Omweg

Een grote hoeveelheid liefdevolle natuurbeschrijvingen, een flinke portie eenzaamheid, een scheutje plattelandsstilte, een korte stoet excentriekelingen en een verzameling pijnlijke herinneringen uit het verleden en het kan niet anders dan over een roman van Gerbrand Bakker gaan. Met De Omweg wendt Bakker een al enkele malen eerder beproefde strategie aan.

De verwachtingen waren niet hoog, tenminste niet bij mij. Na het overweldigende internationale succes van Boven is het stil, viel de roman Juni mij tegen. Het was nogal veel van hetzelfde en de verhaal kabbelde wat te traag en hier en daar wat onnatuurlijk voort. Mij bekroop het gevoel dat we met one-trick-pony te maken hadden, maar met De Omweg heeft Gerbrand Bakker dat alles ontkracht. 

Het meest fascinerend aan het verhaal van de Nederlandse vrouw die gevlucht is naar het platteland van Wales, is de manier waarop de vragen die in het begin bij de lezer worden opgeroepen, op precies het juiste tempo worden beantwoord. Steeds meer wordt duidelijk over wat er zich heeft afgespeeld voor het begin van het verhaal en over waarom de vrouw huis en haard heeft achtergelaten. De Omweg is net als Boven is het stil een boek waarin niet veel gebeurt, maar eigenlijk toch heel veel.

Esther Gerritsen – Superduif

Bonnie, de hoofdpersoon in Superduif verandert af en toe in een mensgrote duif die een variant is op Superman. Als Superduif redt ze de levens van willekeurige mensen of dieren die in een gevaarlijke situatie zijn beland. Op het eerste gezicht een vreemd gegeven voor een verhaal, maar goed passend bij het beeld wat van het hoofdpersonage wordt gecreëerd. Esther Gerritsen heeft een geloofwaardige beschrijving neergezet van een nogal ‘typisch’ meisje. Een meisje dat in een eigen wereld lijkt te leven en niet of nauwelijks aansluiting vindt bij de rest van wereld.

‘Esther Gerritsen? Connaîs pas.’, zei Adriaan van Dis bij de bekendmaking van de genomineerden voor de Librisprijs. Herkenbaar, want ik had haar naam wel eens zien of horen langskomen, maar ik nog niet eerder iets van of over haar gelezen. Uit de inleiding van Philip Freriks bij diezelfde bekendmaking kreeg ik de indruk dat we misschien ook wel eens met een zogenaamde excuus-truus te maken konden hebben. Er moest toch een vrouw op het lijstje. Ook hier begon ik dus aan het boek, ik betrap me er telkens weer op, met een gezond vooroordeel.

Het mooiste aan het boek is dat je het personage van Bonnie zo levensecht wordt neergezet dat je je goed in haar kunt inleven. Bij mij zorgde dat ervoor dat ik me bijna ging afvragen of ik niet tóch met een soort magisch realistische roman te maken had, met andere woorden, dat het tóch waar was wat Bonnie geloofde, en eerlijk gezegd hoopte ik er bijna op. De ontknoping was daardoor aangrijpend en ontnuchterend.

Van beide boeken, Superduif en De Omweg is het inmiddels een tijdje geleden dat ik ze heb gelezen. Hoewel ik direct na het dichtslaan van het boek De Omweg iets beter vond dan Superduif, blijft Superduif langer hangen. Iedere keer als ik een grijze stadsduif zie, en die scharrelen hier natuurlijk volop rond in Utrecht (waar niet?), denk ik aan Bonnie en aan het breken van de schouderbladen en het uitvouwen van de duivenvleugels.

Kortom twee mooie romans, twee aanraders en wat mij betreft twee kanshebbers voor de eindoverwinning op 9 mei.